что такое бота у казахов

Благословления и пожелания у казахов

Бата (благословление) – это религиозная традиция. Слово бата означает намерение, пожелания, благословление. У казахов бывает два вида благословления: традиционный и религиозный. Есть между ними отличие. Религиозное благословление дают когда бывают траурные события, например на похоронах, после того как умершему человеку прочитали Коран. Традиционное «бата» дают на торжественных событиях, праздниках, мероприятиях, посиделках. Например, на свадьбах, обряде обрезания пут (тұсаукесер), укладывания в колыбель (бессіке салу) и т.д Несмотря на их различие, суть благословления заключается в пожелании добра, счастья, благополучия и т. д. Согласно казахским обычаям «бата» должен давать уважаемый аксакал(пожилой человек).Если на мероприятиях отсутствуют аксакалы, то это право предоставляется бабушкам. Если нет ни бабушек, ни дедушек, то благословление должен давать человек, являющийся самым старшим и авторитетным из людей. Согласно исламским канонам, чтобы давать благословление нужно соблюдать определенные правила. Во-первых, во время «бата» все присутствующие должны поднять свои ладони вверх, и ладони должны быть напротив лица. Во вторых, все должны сохранять тишину и слушать аксакала. В третьих, после окончания все должны проводить обеими ладонями по лицу.

Бывают несколько видов бата, исходя из порядка слов, произношения. Например, некоторые произносят бата в виде стиха, а некоторые обычными фразами без рифм. Есть люди, которые заучивают его, и произносят заученный текст на праздниках, мероприятиях.

На свадьбах помимо бата, люди говорят простые пожелания. Например, на свадьбах, после благословления, произнесенного аксакалом, другие люди говорят обычные пожелания: желают молодоженам счастье, благополучие и т.д. Различие обыкновенных пожеланий и бата заключается в том, что когда говорят пожелания, никто не поднимает ладони, то есть это не религиозный обряд. Также пожелания говорят в виде стиха или обычными фразами. Если на свадьбе кому то обратились за благословлением, а он не знает что сказать, то он должен выучить готовый текст «бата». Например, такой:

Сұрасан бата берейін, үстем болсын мерейін

Ықыласпен қол жайсан, ақ тілекті төгейін

Дастархандарын мол болсын абыройларын зор болсын

Көк жайлауды жайласан, тай құлынды байласан

Келін тұрсын керіліп, салтанаты көрініп

Ыдыс толсын қымызға, шаран толсын уызға

Өрісіне мал толсын, ақ тілеуін жар болсын

Қара ниет жауларын, ит пен құсқа жем болсын

Уайымдарын жоқ болсын, қарындарын тоқ болсын

Шүпірлеген үйінде, балаларын көп болсын

Өрісіне мал толсын, ақ тілеуін жар болсын

Балаларын сән өссін,

Қорған болсын халқына, ел қарасын даңқына

Достарын көбейе берсін, жауларын азая берсін

Жас баланың күлкісін берсін, жас ананың ұйқысын берсін

Жомарт адамның қолын берсін; судың тұнығын берсін

Түнгі оттың жарығын берсін, асқар таудың таңдығын берсін

Сәкеннің сәнің берсін, Жамбылдың жасын берсін, Күләштің әнің берсін

Даланың жазықтығын берсін, гүлдің нәзіктігін берсін

Это благословление предназначено для молодженов. Также есть готовые пожелания в виде стиха, для праздника тұсаукесер:

Источник

Бата беру: дастарханға бата

Бата – қазақтың ертеден келе жатқан ұлттық дәстүрлерінің бірі. Бата, тілек ақ дастархан басында, түрлі тойларда, жақсылықтарда айтылады. Бүгінде Stan.kz сіздерге тәрбиелік мәні жоғары халқмыздың асыл қазынасының бірі бата туралы мәлімет беріп, үздік баталар топтамасын ұсынады.

Бата арабтың «фатеке» деген сөзінің қазақша айтылу түрі. Оның мағынасы – алғыс айту, ақ ниет, тілек білдіру. Ақсақалдар үйде бір жақсылық бола қалған жағдайда немесе сойылатын малға бата жасап, балаларға құлақ үлестіреді. Бұның бір жағында үлкенді сыйлау жатса, екінші жағында «баталы құл арымас, батасыз құл жарымас» деген, ізгі ықылас-игілікке деген тілектестік жатады. Қазақта батаны көбінесе келешегі алда жас өспірімдер сұрайды. Жақсылардың, көп жасағандардың, киелілердің, аузы дуалылардың батасын алуды жақсылыққа санап, ырымдайтындар ертеде осындай адамдарға алыста болса да арнайы жіберетін.

Ендігі бір түрі – қонағасына, сойылған соғым басына, жиналған егінге, күздікке, жауын жаумаса тасаттыққа, түрлі жақсылықтарға арналып жасалған той-томалақтарға, берілетін асқа, садақаға сойылатын малдарға берілетін бата. Мұнда батаны жас өспірімдер, балалардың сұрауы шарт емес, үлкендердің де сұрай беруіне болады.

Бата – негізінде намаздың соңына қол жайып айтылатын дұға. Қазақ баталары сол дұғаның үлгісінде айтылатын түрлері. Оның бата берушіге байланысты ұзыны да, қысқасы да болады. Әрине, баталар да әр түрлі болады. Олардың қандай жағдайда қай түрі қолданылатынын аңғара білу керек. Олар – ел тірлігі, ұлттық намыс, азаматтық парыз, елдік тұтастық, берекелі бейбіт өмір, достық пен татулық, ағайынның адал көңіл ынтымағы мен бірлігі, жас отауға жақсылық, жорық-шерулерге аттанар сарбаздар мен сардарларға жеңіс тілеу, алыс жолға ат басын бұрғандарға сәттілік, өмір жолын жаңа бастаған өренге, жаңа туған нәрестеге ұзақ ғұмыр, өнегелі жол тілеу, мұсылмандық мұратына ұю, имандылық, әділеттілік, адалдық, елдік пен ерлік, дастархан берекесі. Ұзақ өмір, зор денсаулық, тыныштық, адамгершілік тағы басқалар жайында баталар түрін кездестіруге болады.

Төле би бабамыздың Қойгелді батырға берген батасы

Жүрген жерің жаз болсын,
Айдыныңа қаз қонсын.
Ұйқың-күлкің аз болсын,
Мерейің мақтанып,
Елің-жұртың мәз болсын.
Жая берген жапырақ,
Атсын таңың жарқырап.
Әумин!

Райымбек батырдың төртінші ұрпағы Ақбиев Досжан ақсақалдың батасы

Халқымды даласымен сақтасын,
Жігітті панасымен сақтасын.
Жаманды анасымен сақтасын,
Адамды өз бағасымен сақтасын.
Елдігіміз нығайып, өсіп-өнейік.
Бір Алла, бізді өзі жақтасын!
Әумин!

Ұлыстың ұлы күнінде
Дәулетті бақ берсін
Бақытты ас берсін,
Ұлың оңға қонсын
Қызың қырға қонсын!
Малың өріске толсын,
Дәулетіңді асырсын
Дұшпаның басылсын.
Менің берген бұл батам –
Ұлыс күнге сақтап жүрген сүр батам.

Құдайым малды қыл,
Тең – құрбының алды қыл!
Қас сағынған кісіні
Қасқа шұнақ жарлы қыл!

Жас түскен келінге бата беру

Отша лаула, сөнбегін,
Еш жамандық көрмегін.
Қосағыңмен қоса ағар,
Құтты болсын қадамың,
Келін болдың, қарағым.
Салтын ұста, ардақта,
Үлкен ата-бабаңның.
Ошақтан от кетпесін,
Үйіңнен көп кетпесін,
Адал болғын жарыңа,
Лаула, оттай, жалында!
Аумин!

Бата

Құдай жарылқасын,
Бай қылсын.
Бақ қарасын,
Қыдыр дарысын.
Әулие дарысын,
Әруақ жебесін!

Дастарханға береке берсін,
Ерге дәулет берсін.
Шыққанның есесін берсін,
Қалғанның берекесін берсін.

Кең пейіл берсін,
Ұзақ өмір берсін.
От айнала бас берсін,
Өріс толы мал берсін.

Мал берсе,
Қайырлы берекесімен берсін.
Бас берсе,
Азық-несімен берсін.

Ахмет Байтұрсыновтың берген батасы

Құдайым жарылқасын, бай қылсын!
Төрт түлігін сай қылсын!
Кетпес дәулет!
Кең пейіл берсін!
Құрбандығың қабыл болсын!
Тілеген тілегіңді берсін!
Аллаһу ақбар!

Асың, асың, асыңа!
Береке берсін басыңа!
Бөденедей жорғалап,
Қырғауылдай қорғалап,
Қыдыр келсін қасыңа.
Сенен байлық өтпесін!
Тәңірі берген несібең
Тепкілесең кетпесін!
Желіңнің екі шетіне
Тай шаптырса жетпесін!
Кешке келіп жамырасқан,
Шуылдасып маңырасқан,
Қошқанның енесі
Аллаһу ақбар!

Уа, құдайым қолдасын,
Жіберсін пейіл – жолдасын.
Өмірлерің ұзақтан,
Көгендерің тұсақтан болсын,
Алдыңа береке,
Бақ-дәулетің шашылып жатсын,
Қазаның асылып жатсын.
Періштелер қорғай жүрсін,
Үйің қонақтан арылмасын,
Құдайым пейіл-тілегіңді жарылқасын!
Әумин!

Соқыр Абыздың батасы

Бай бол, барша мұратыңа жет,
Үбірлі-шүбірлі бол.
Қобыландыдай немере ұлың болсын,
Құртқадай ақылды қызың болсын.
«Қырықтың бірі – Қыдыр» деген.
Осы лебізімді байтақ әулие қолдап,
Періште әумин десін!

***
Дастарханыңа береке берсін,
Бастарыңа мереке берсін,
Астарыңа адалдық берсін,
Бастарыңа амандық берсін,
Дендеріңе саулық берсін,
Әумин!

Үйге қонақ келсе қуанып, өте қадірлі қонақтарға тай сойып, қонақасы беріліп, аттандыру дәстүрге айналған. Ал қой, тоқты сою бұрыннан қалыптасқан әдет. Сойылатын малды алдымен үй иесі қонақтар отырған үйдің босағасына әкеліп бата тілейді. Оған бата беруші адам:

Сұрасаң бата берейін,
Үстем болсын мерейің.
Көк жайлауды жайласаң,
Тай-құлынды байласаң.
Сабаң толсын қымызға,
Шараң толсын уызға.
Өрісіңе мал толсын,
Ақ тілеуің жар болсын!
Аттансын келген қонағың
Біз сияқты риза боп, – дегендей тілегін білдіреді.

***
Қуаныш қайырлы болсын,
Жастар абыройлы болсын.
Уайымдары жоқ болсын,
Көңілдері тоқ болсын,
Адал еңбек арқасында,
Табыстары мол болсын,
Алақандары ашық болсын,
Өмірге машық болсын!
Күйбең қағып кейін қалмай,
Жаңалыққа ғашық болсын,
Ұрпақтары ер болсын,
Кемеңгерлермен тең болсын.
Оларды көре алмағандардың,
Бедел-берекеті кем болсын.
Әумин!

Уа, отау иесі,
Қолдасын тәңір киесі,
Инабатың игілікке бастасын,
Пейілің жамандыққа баспасын.
Ошағыңның оты сөнбесін.
Арың мен жаның арамдыққа көнбесін,
Босағаң берік болсын,
Қосағың жерік болсын,
Көңілің ашық болсын,
Өмірің нәсіп болсын.
Жақсының қадірін біл,
Кәрінің әділін біл.
Өнегеңді қазық ет,
Ақылыңды азық ет,
Сағың сынбасын,
Бағың нұрлансын.
Ойың көсем болсын,
Сөзің шешен болсын.
Осының бәрі –
Сөзімнің нәрі, Құдайымның құлағына шалынып,
Тілеуім қабыл болсын!
Әумин!

***
Тәңірі жас жұбайларды,
Шат өмірмен жарылқасын.
Бақыттары арылмасын,
Ешқашанда мұқтаждық көріп,
Еш адамға жалынбасын,
Жастары жүзге жеткенше,
«Дерттімін» деп шағынбасын!
Әумин!

***
Жарылқа, құдай, қабыл ет!
Жарылқаудың қамын ет!
Бай ет, мамыр ет,
Батамды мұстажап ет!
Құдайдан не тілесе,
Соны әзір ет!
Құдай тағала, мұның ақниетін
Қабыл ет! Әумин!

***
Баға алмастай малды бол!
Жалшы менен құлыңа,
Әбүйір берсін қызыңа,
Дәулет берсін ұлыңа!
Әумин!

***
Бір құдайым оңдасын,
Оң жолыңа бастасын!
Үйіңді түрлі апаттан,
Құса-қайғыдан сақтасын!
Үміт артқан ұл қызың,
Ел сенімін ақтасын!
Аумин!

Бүркітші Омар қарттың батасы

Асарың асқар тау болсын,
Жүзерің мұхит, көл болсын,
Сүйенерің ел болсын,
Дұшпаның қара жер болсын.
Абайдай ән,
Жамбылдай сән,
Қажымұқандай күш болсын,
Ұрпақ ұмытпас іс болсын.
Есігің алды ой болсын,
Ой толған қой болсын.
Күнде ауылыңда той болсын.
Жақсыға елікте,
Жаманға желікпе.
Әрдайым шабытты бол,
Сарқылмас бақытты бол!
Әумин!

Қанжығалы Асаубайдың батасы

Көтер білекті,
Берсін тілекті.
Әуелі Құдай оңдасын,
Әжді-әулие қолдасын.
Қызыр менен қырық шілтен,
Пірің болсын жолдасың,
Асада жұртқа барғанда,
Қадірлі болсын өз басың,
Сегіз інген боталап,
Сексен саулық қолдасын.
Сегіз келін қомдасын!
Сені көздеген дұшпанды
Бір Алла өзі жондасын.
Дәрежең аса берсін,
Сені көздеген дұшпанды
Пәлекет баса берсін.
Аллау жар болсын,
Фатикам қабыл болсын,
Кеткенің келіп,
Кемтігің толсын!
***
Жас баланың күлкісін бер,
Жас ананың ұйқысын бер.
Жомарттың қолын бер,
Жорытқанның жолын бер.
Қыздың қылығын бер,
Судың тұнығын бер,
Асаудың арынын бер,
Түнгі оттың жарығын бер.
Асқар таудың паңдығын бер,
Бұлбұл құстың таңғы үнін бер.
Даланың жазықтығын бер,
Гүлдің нәзіктігін бер.
Теңіздің тереңдігін бер,
Қыранның көрегендігін бер.
Ердің көңілін бер,
Бүркіттің жігерін бер.
Лашынның жүрегін бер,
Нағыз достың тілегін бер.
Мәңгі-бақи ажырамас,
Шын ғашықтың тілегін бер!
Әумин!

***
Құдай жарылқасын,
Бақ қарасын,
Қыдыр дарысын!
Айдан аман,
Жылдан есен қылып,
Үйдегі, түздегі,
Мал басты,
Аман қылсын!
Аллаһу ақбар!

***
Дастарқаның тоқ болсын,
Уайым-қайғың жоқ болсын!
Бақ-дәулет берсін бастарыңа,
Ғұмыр берсін жастарыңа!
Пәле-жала, жын-шайтан,
Жоламасын қастарыңа!
Аллаһу ақбар!

Бекентай пірәдардың батасы

Алтыннан болсын жағаң,
Күмістен болсын тағаң.
Тасқа тары өнгенше,
Таршылық көрмеңдер.
Мұзға бидай өнгенше,
Мұңшылық көрмеңдер!
Жүздерің жайнап,
Келісті болыңдар,
Толған айдай,
Өрісті болыңдар!

Қатарларыңнан озыңдар,
Қоздаған шоқтай қозыңдар!
Ең алдымен,
Берекешіл болыңдар!
Көкорайдай желкілдеп,
Желпілдеп тұрыңдар!
Сексенге келіп,
Селкілдеп тұрыңдар!
Әумин!

Жас келінге бата

Жетегің бұйда болсын,
Арқаның шуда болсын.
Беретін асың болсын,
Көретін жасың болсын.
Бесігің алдыңнан түспесін,
Басыңнан жақсылық кетпесін,
Жамандық саған жетпесін!
Әумин!

Қыз балаға бата (Фариза Оңғарсынова)

Талдай бой берсін
Сұңғыла ой берсін,
Жаздай жамал берсін,
Қардай жанар берсін!
Анаға шуақ болсын,
Ағаға қуат болсын,
Нәзік жаны болсын,
Елінің ары болсын,
Басына өнердің бағы қонсын,
Ақ орданың шамы болсын!

Жас жұбайларға бата

Сөзімнің пәктігін берсін,
Көңілдің ақтығын берсін,
Жылулы отбастарыңа
Сәбидің шатты үнін берсін!
Пейілдерің тарылмасын,
Есіктерің жабылмасын,
Шаршап-шалдыққандар,
Төрлеріңе дамылдасын!
Көлденең кеселден сақтасын,
Күңкіл өсектен сақтасын,
Дау-жанжалдан сақтасын,
Достан көңіл қалғаннан сақтасын!
Шайтанның азғыруынан,
Елдің жазғыруынан сақтасын,
Асып-тасқаннан сақтасын,
Алшаң басқаннан сақтасын!
Отауларың елге сән болсын!
Өмірлерің бал болсын,
Бибі Фатима анамыздың аруағы
Өздеріңе жар болсын!
Әумин!

Ұл балаға берілетін бата

Жүсіптің дидарын берсін,
Мұхамедтің иманын берсін.
Жаныңа даланың кеңдігін берсін,
Әзірет ердің ерлігін берсін.
Абылайдың байрағын берсін,
Бауыржан батырдың айбарын берсін!
Еліңе ырыс-құт орнасын,
Жеріңе тыныштық орнасын!
Өсек-аяңның құрбаны болмасын,
Озбырлардың шұлғауы болмасын!
Алыс жолдарға,
Қолың орманда,
Тайғанақ құздарда
Көлденең келер қазадан,
Жазықсыз төнген жазадан
Әулие-әмбилер қорғасын,
Ата-бала, аруақ қолдасын!
Әумин!

Дәмге бата

Әуелі Құдай есен ет,
Жиреншедей шешен ет.
Атымтайдай көсем ет,
Лұқпандай береген ет.
Ибраһимнің бақытын берсін,
Сүлейменнің тақытын берсін,
Қыдыр құсы қонсын қасыңа,
Бұлбұл құсы қонсын басыңа.
Жорытқанда жолың болсын,
Жолдасың қызыр болсын.
Жоғары болсын жұлдызың,
Бақытты болсын ұл-қызың.
Ас иесі байысын,
Бар ойлаған арманың,
Жақсылыққа сыйынсын!
Аллаһу ақпар!

Сақтық батасы

Уа, құдайым, тілегімді қабыл ет,
Иманымды кәміл ет.
Тозақта жанған оттан сақта,
Қаңғырып тиген оқтан сақта.
Парақор соттан сақта,
Кірлі сумен жуыстан сақта,
Ынтымақсыз туыстан сақта,
Қаражүрек бақылдан сақта.
Көк дауыл қатыннан сақта,
Кеудесін керген келіннен сақта.
Мезгілсіз келген өлімнен сақта,
Ұятсыз қызыңнан сақта.
Түнеріп атқан таңнан сақта,
Жаңбырсыз болған жазыңнан сақта,
Қарсыз мұздақ қысыңнан сақта.
Жастарында әдеп жоқ,
Құр айғай, шуыңнан сақта.
Алдыңнан бақытың ашылсын,
Қызыр Ілияс барарлық пәлені қашырсын.
Аллаһу ақбар!

Той батасы

Әуелі, Құдай оңдасын,
Хақ Расул жәрдем қып,
Әулиелер қолдасын.
Сапар шықсаң, басшы боп,
Қызыр болсын жолдасың.
Шүкірлік қыл Аллаға,
Пейіліңді Құдай алмасын.
Тәубе қылып жүріңіз,
Іриядан болмасын.
Тауфиқ берсін бір Алла,
Арамға ауырың салмасын.
Бақытты болсын ұл-қызың!
Жоғары болсын жұлдызың!
Риза болсын мейманың,
Орнынан келер жиғаның,
Таңда махшар болғанда,
Алдыңнан шығар бергенің,
Көпшіліктен бата алсаң,
Мұратыңа жетесің.
Жомарттық қылсаң тірлікте,
Қуанышпен өтерсің.
Қабыл болғай батамыз,
Кешіре гөр, Алла, қатамыз.
Пәлені дұға қайтарар,
Бұрынғыны айтамыз.
Ықыласқа тойдың біз,
Шақырған соң келдік біз,
Келмек – сүннәт,
Қайту – парыз,
Тойыңыз тойға ұлассыз,
Келген ізбен қайтамыз.
Аллаһу ақбар!

Келін той батасы

Жас келіннің батасы,
Жастардың көп қатасы.
Жек көрмейді баласын,
Анасы мен атасы.
Балалар, көтер қолыңды,
Қайырлы құтты жолыңды.
Ием берсін мал мен бас,
Толтырсын оң мен солыңды.
Мен берейін батамды,
Кішіпейіл бол, келінжан,
Сыйла енең мен атаңды.
Кекшіл болма, қарағым,
Кешірер әркім қатаңды.
Бола берсін ойын-той,
Қызықтырып тойлау – құрмет қой.
Ақыл, естен айырмай,
Жастарым еске алып қой,
Қайырлы болсын тойыңыз,
Құдалар кеуде соқтырып,
Құйрық, бауырға тойыңыз!
Аллаһу ақбар!

Той жасаған үй иесіне берілетін бата

Құрметті той иесі,
Ісіңді тағдыр оңдасын,
Қайда жүрсең қолтықтап,
Қыдыр бабаң қолдасын!
Жамбылға ұқсап көп жаса,
Денеңде дерт болмасын,
Тойың-тойға ұласып,
Жан-жүрегің толғансын,
Күннен-күнге көбейсін,
Дос-жараның, жолдасың.
Бақытың тассын әманда,
Бергенін тәңірі алмасын!
Өміріңді ұзартып,
Балаң менен немерең,
Шөберең мен шөпшегің,
Туажаттар жалғассын!

Жас бөбекке берілетін бата

Көтерейік білекті,
Нұрға бөлеп жүректі.
Бөбекке бата берейік,
Ағынан айтып тілекті.
Сәбиіміз сүйкімді болсын,
Өнер-білімге икемді болсын,
Бәйтеректей бойшаңданып,
Өнер, өршіл, өркенді болсын,
Жақсы жолды таңдасын,
Жамандық тәлім алмасын,
Даналардың дәстүрін,
Жаңаласын – жалғасын.
Шұғылалы шуақ күн кешсін,
Басын сұр бұлт шалмасын,
Қос топшысы талмасын,
Қырандай биік самғасын.
Ары адал, жаны жаз,
Құрбысынан қалмасын!
Абай, Жамбыл, Міржақып,
Шоқан, Ахмет, Мағжандай
Тасқа басқан таңбасын,
Мәңгілік артына із қалдырсын!
Әумин!

Шілдехана тойында берілетін бата

Анасының аяулы
Жарып шыққан кемерін,
Қадам басып өмірге,
Жас шыбықтай бүр жарып,
Жаңа жайған желігін,
Торсық шеке, ақмаңдай,
Өсе берсін бөбегің.
Өмірі ұзақ болсын деп,
Көңілі нұрға толсын деп,
Ақ батамды беремін.
Азамат боп ер жетсін,
Қиын кезде жолдастан
Аямайтын көмегін.
Тойың тойға ұласын,
Бола берсін дегенің,
Аллһу ақбар!

Сүндет тойында берілетін бата

Атың, атың, ату бол,
Ағайынмен тату бол,
Бағаналы таудай бол,
Шағалалы көлдей бол…

Ала биең құлындап,
Алатауға сыймасын,
Қара биең құлындап,
Қаратауға сыймасын!

Үйіңнің алды ой болсын,
Қораң толы қой болсын,
Ішкенің қатық болсын,
Несібең артық болсын…

Сүндет атың пыраққа айналсын,
Мінген ашамайың таққа айналсын,
Қоржының толы болсын,
Ылайым жолың болсын!

Пішпең, пішпең, пішпеңде,
Тілек айтам кішкене.
Бақыт қонсын басыңа,
Жас қосылсын жасыңа,
Байлық берсін үстеме!

Источник

7 традиций казахов, которые не перестают удивлять иностранцев

Понять и принять казахские обычаи очень трудно, если даже однажды побывать в Казахстане.

У представителей других национальностей и гостей из-за рубежа просто в голове не укладывается как можно пить такое огромное количество чая и употреблять в пищу конину – это величественное животное. А еще делать деньги из воздуха, сообщив хорошую новость.

Итак, начнем по порядку.

1. Чайная традиция

Казалось бы, эта традиция должна родиться в стране, которая имеет огромное количество чайных плантаций, ну куда деваться местному населению, не пропадать же урожаю? К примеру Китай считается одним из мировых лидеров по производству чая, так что с ними все понятно. Но, казахи, не имея ни одного чайного поля просто литрами пьют горячий бодрящий напиток, причем в любое время суток. Чайная церемония применима в любой «непонятной ситуации», заехал к казаху забрать какую-либо вещь по пути, тут же поступает предложение «шай ішпедік пе?», пришел навестить старого знакомого, опять «пьем чай». Отчасти это и является некой лептой в гостеприимстве дружного казахского народа.

Но больше всего удивляет гостей из-за зарубежья, что чай умудряются пить, добавляя в него молоко, сахар, сметану, соль, тары, талқан. И да, пьют его не из полулитровых стаканов, а из «кесе», чай должен быть с «правильным» коричневатым цветом. А еще в знак уважения к гостю, чай наливают буквально на пару тройку глотков, налить молочный напиток дополна, означает неуважение.

2. Употребление конины

Иностранцы за головы хватаются, когда казахи с большим аппетитом едят конину – это величественное животное. У казахов все просто, можно покататься на лошади, а потом ее съесть. Как тут не испугаться? Но в Казахстане конина считается легкоусвояемым и полезным продуктом питания. Одно из традиционных блюд «бешбармак», которое готовят уважаемым гостям, подается именно с кониной и қазы.

3. Шашу

Это очень удивительная традиция. Да, да! Всевозможные сладости, конфеты, печенья кидают прямо в лицо. В общем это называется «шашу». Осыпают гостей монетами и сладостями при значимых событиях, таких как, когда роженицу выписываю из роддома, когда приезжают на сватовство, когда режут путы ребенку или же просто отмечают 40 дней со дня рождения малыша. Такой обряд символизирует достаток, сладкую жизнь, изобилие и удачу. Примечательно то, что, если конфеты не удалось поймать, их нужно собрать и унести с собой, по поверьям ты уносишь с собой «изобилие». Эту традицию очень любят дети, а осыпанием занимаются женщины.

4. Бет сипау

Тут многим иностранцам вовсе не понятно зачем казахи поглаживаю лицо, после «бата»- благословения. Казахский народ очень щедрый на хорошие пожелания и поэтому слова благословения могут звучать очень часто за дастраханом по любому случаю: закончился учебный год у ребенка, зовут гостей, готовят угощения и перед началом трапезы произносят «бата». Принято добрые пожелания произносить взрослым. Во время напутствий присутствующие должны складывать ладони в виде чаши, во время пожеланий как-бы чаша наполняется благодатью, а далее по окончанию «бата» руками проводят по лицу, то есть согласно поверьям, человек впитывает в себя все сказанное. Также нельзя покидать застолье, не дав «бата» за приготовленное угощенье.

5. Сүйінші

Если казахи дают вознаграждение за хорошую новость, не стоит отказываться, на это и существует такая традиция, как сүйінші (дают тем, кто несет хорошую весть). Так казахи выражают благодарность за радостную весть. Традиция актуальна по сей день, если вы узнали первыми, что родился ребенок, то смело можете рассказывать эту новость близким и просить сүйінші. К слову, иностранцы это вовсе не могут понять, ведь так можно неплохо «зарабатывать». И да, настоящие казахи щедры к услышанному, дают деньги не скупясь.

6. Көрімдік

Эта еще одна традиция, когда казахи умудряются делать деньги из воздуха. Көрімдік считается денежным подарком. Если ты впервые увидел у своего друга новое авто – дай ему көрімдік. Шустрые казахи умудряются брать деньги даже за полученный диплом, выигранное соревнование и даже за новое красивое платье. Если вы намерены разорить иностранца, то сначала можете спросить у него «сүйінші» за хорошую новость «окончил вуз с отличием», а потом и «көрімдік» за показанный красный диплом.

7. Сарқыт

До сих пор ни один иностранец не поймет, для чего после шумного застолья, свадьбы или юбилея гостям дают с собой угощение – сарқыт. И да, никто не церемонится, все складывается в один пакет, если там будут лежать нарезанные фрукты, конфеты, бауырсаки и даже мясо. Кстати не бывает казаха, который откажется от угощения – ведь на следующий день не придется готовить.

Источник